بر اساس معیارهای روانشناسی افراد تشنه قدرت و نیز شیفتگان خدمت هر یک ویژگیهایی دارند که میتوان با تکیه بر این خصوصیات آنها را شناسایی کرد. در دو پست قبلی مطلبی گذاشتم که در این زمینه کدهای خوبی ارائه میدهد.
خواندنش خالی از لطف نیست
به فرموده شهید بهشتی کسی شایسته منصب ریاست جمهوری است که شیفته خدمت باشد، نه تشنه قدرت.
روان‌شناسان در بررسی‌هایی که برای شناخت صفات آدمی داشته‌اند، صفات افراد قدرت‌طلب و خدمت‌گذار را نیز بررسی کرده‌اند. در این نوشتار بر اساس کتاب (Understanding motivation and Emotion) ویژگی‌های افراد خدمت‌مدار و قدرت‌طلب معرفی می‌شود تا کمکی باشد برای انتخاب بهتر. این یافته‌ها مطابقت بسیاری نیز با آموزه‌های دینی ما دارند. این صفات بدین قرارند:
***ویژگی‌های تشنگان قدرت***
1. زیاد سخنرانی می‌کنند و مرتب به دیگران وعده می‌دهند.
2. برای جلب توجه دیگران دست به مخاطره زده و رفتارهای نمایشی انجام می‌دهند.
3. در انتخاب همکاران، افراد ضعیف و ناشناس را ترجیح می‌دهند.
4. در گفتار دروغگو و در رفتار ریاکار و متظاهرند.
5. به افراد مهم نامه می‌نویسند و با رسانه‌ها فراوان مصاحبه می‌کنند.??
6. به دیگران کمتر فرصت اظهار نظر می‌دهند و به نظراتشان اهمیت نمی‌دهند.
7. دائماً از دیگران انتقاد می‌کنند، ولی خودشان تحمل کوچک‌ترین انتقادی را ندارند.
8. مرتب اشتباهاتشان را توجیه می‌کنند و مسئولیت مشکلات را به گردن دیگران می‌اندازند.
9. از اطلاعاتشان به عنوان ابزار سلطه استفاده کرده و کمتر آن را به دیگران انتقال می‌دهند.
10. برای رسیدن به هدف، استفاده از هر وسیله‌ای را برای خود مجاز می‌دانند.
11. مسئولیت‌ها را بین نزدیکان و اطرافیان خود تقسیم نموده و از آنها شدیداً حمایت می‌کنند.
12. با وجود زیان‌بار بودن تصمیماتشان، دیگران را وادار به اطاعت و تمکین از خود می‌کنند.
13. تمامیت خواهند و انتظار دارند همه خودشان را با او تطبیق دهند.
14. در پیشرفت کارها و رسیدن به اهداف اغلب ناموفق‌اند.
15. در اظهاراتشان از واژه‌های باید، حتماً، لازم است، مجبورید و ... زیاد استفاده می‌کنند.
16. اغلب رهنمود می‌دهند، افشاگری می‌کنند و برای دیگران تعیین تکلیف می‌کنند.
* البته نباید فراموش کرد که کمتر کسی واجد تمامی این خصوصیات خوب یا بد است و شاید مثلاً ده خصوصیت خوب یا بد را داشته باشد. در واقع هیچ چیز سیاه یا سفید مطلق نیست و ما باید در این میان رو به سفیدی و انتخاب بهتر حرکت کنیم.
** یافته‌ها و داده‌های این کتاب بر تحقیقات روان‌شناختی و نیز پژوهش‌های میدانی مبتنی است؛ مثلاً همین مورد پنجم (نامه‌نوشتن و مصاحبه فراوان)، بر اساس پژوهشی است که مک‌کلند در سال 1985 انجام داده است. او به بررسی رفتار نامزدهای انتخابات شورای دانشگاه در یکی از دانشگاه‌های امریکا پرداخت. او دریافت نامزدهایی که خصوصیات قدرت‌طلبی دارند، بیشتر به مسئولین دانشگاه نامه می‌نویسند با نشریات و رادیوی دانشگاه بیشتر مصاحبه می‌کنند و با استادان بیشتر جروبحث می‌کنند.
*** مشخصات کتاب‌شناختی این اثر چنین است:
Reeve, J. (2005), Understanding motivation and Emotion (4 Edit), New York: John Wiley
ناشر این کتاب یکی از معتبرترین ناشران دنیا در عرصه روانشناسی است. این کتاب به فارسی نیز ترجمه شده است.
به فرموده شهید بهشتی کسی شایسته منصب ریاست جمهوری است که شیفته خدمت باشد، نه تشنه قدرت.
روان‌شناسان در بررسی‌هایی که برای شناخت صفات آدمی داشته‌اند، صفات افراد قدرت‌طلب و خدمت‌گذار را نیز بررسی کرده‌اند. در این نوشتار بر اساس کتاب (Understanding motivation and Emotion) ویژگی‌های افراد خدمت‌مدار و قدرت‌طلب معرفی می‌شود تا کمکی باشد برای انتخاب بهتر. این یافته‌ها مطابقت بسیاری نیز با آموزه‌های دینی ما دارند. این صفات بدین قرارند:
*** ویژگی‌های شیفتگان خدمت***
1. بیشتر کار می‌کنند و کمتر وعده می‌دهند.
2. سبک رفتار و گفتارشان متعادل و با وقار است.
3. در انتخاب همکاران، افراد توانا و قوی را ترجیح می‌دهند.
4. در گفتار صداقت و راستگویی و در عمل خلوص و یک رنگی دارند.
5. آرام و بی‌هیاهو فعالیت می‌کنند و کارهایشان را به رخ دیگران نمی‌کشند.
6. به دیگران فرصت صحبت کردن می‌دهند و به نظراتشان احترام می‌گذارند.
7. به سخن دیگران با دقت گوش می‌کنند و با حوصله به سؤالات دیگران پاسخ می‌دهند.
8. مسئولیت‌پذیرند و مسئولیت مشکلات و اشتباهاتشان را شجاعانه می‌پذیرند.
9. از احتکار اطلاعات خودداری کرده و سعی می‌کنند آن را در اختیار دیگران هم قرار دهند.
10. برای رسیدن به قدرت از هر وسیله‌ای استفاده نمی‌کنند.
11. مسئولیت‌ها را متناسب با توانایی و علاقه افراد به آنها واگذار می‌کنند.
12. در تصمیم‌گیری به فکر جمعی و مشورت با دیگران زیاد اهمیت می‌دهند.
13. برای اثبات دیدگاه‌های خود دلیل منطقی می‌آورند ونظرات خود را به دیگران تحمیل نمی‌کنند.
14. حفظ اخلاق و ارزش‌ها را بر دستیابی به قدرت ترجیح می‌دهند.
15. برای عزت و کرامت مردم ارزش قائلند و هرگز آنها را فریب نمی‌دهند.
16. پیشرفت و مهارت را تحسین می‌کنند و به تلاش دیگران ارج می‌نهند.
* البته نباید فراموش کرد که کمتر کسی واجد تمامی این خصوصیات خوب یا بد است و شاید مثلاً ده خصوصیت خوب یا بد را داشته باشد. در واقع هیچ چیز سیاه یا سفید مطلق نیست و ما باید در این میان رو به سفیدی و انتخاب بهتر حرکت کنیم.
*** مشخصات کتاب‌شناختی این اثر چنین است
Reeve, J. (2005), Understanding motivation and Emotion (4 Edit), New York: John Wiley.
ناشر این کتاب یکی از معتبرترین ناشران دنیا در عرصه روانشناسی است. این کتاب به فارسی نیز ترجمه شده است.
